Αγαπητές μαθήτριες, αγαπητοί μαθητές, αγαπητοί και αγαπητές εκπαιδευτικοί,
Η αυγή εκείνης της ηλιόλουστης ημέρας, της Δευτέρας 28 Οκτωβρίου 1940, βρήκε τον ελληνικό λαό στους δρόμους. Πριν ηχήσουν οι σειρήνες του πολέμου, οι Έλληνες διαδήλωναν την κατηγορηματική τους άρνηση να υποταχθούν στον φασίστα Μουσολίνι. Το ιστορικό τους «Όχι», μια λέξη μικρή και αποφασιστική, έκρυβε μέσα της όλο το πάθος για ελευθερία, για εθνική ενότητα και αντίσταση απέναντι στον φασισμό. Ο λογοτέχνης Γιώργος Θεοτοκάς έγραψε τότε στο ημερολόγιό του: «Κανείς δεν σκέπτεται αυτή τη στιγμή ότι ο εχθρός είναι δέκα φορές ισχυρότερος, ότι ο θάνατος κρέμεται από πάνω μας μέσα σ’ αυτόν τον λαμπρό ουρανό».
Ήταν η πρώτη φορά, 14 μήνες μετά την έναρξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, που οι στρατοί του Μουσολίνι και του Χίτλερ συναντούσαν τόσο σθεναρή αντίσταση. Παρά τη στρατιωτική τους υπεροχή η Ελλάδα κατάφερε με την ενότητά της να τους αναχαιτίσει για αρκετούς μήνες. Και αυτό ήταν το πρώτο ελληνικό κατόρθωμα που έγινε αντικείμενο παγκόσμιου θαυμασμού, γιατί μετά, στην Κατοχή, ήρθε το μεγάλο κατόρθωμα της Εθνικής Αντίστασης. Ήταν πολλοί οι Έλληνες που αγωνίστηκαν για την απελευθέρωση, που με τη δύναμη της ελπίδας συνέτριψαν τον φόβο απέναντι στον ισχυρό ναζιστικό στρατό αλλά και στους λίγους Έλληνες προδότες, φτάνοντας έως την αυτοθυσία.
Μαζικές εκτελέσεις και μνήμες μαρτυρικές σε κάθε γωνιά της χώρας. Για την ειρήνη και την ελευθερία χύθηκε στην πατρίδα μας αίμα πολύ που όμως δικαιώθηκε. Και αν οι ιστορικές στιγμές του παρελθόντος οφείλουν να αποτελούν σελίδες διαρκούς αναστοχασμού, σήμερα -77 χρόνια μετά- οφείλουμε να θυμόμαστε ότι ο φασισμός είναι πνιγηρό σκοτάδι, όποιες μορφές ή σχήματα κι αν παίρνει, όποιο προσωπείο κι αν φορά.
Και εμείς που έχουμε την τύχη σήμερα να ζούμε στο φως, ορθώνουμε τείχη ομοψυχίας και ενότητας, σηκώνουμε τη σημαία μας απέναντι στις φασιστικές αντιλήψεις, στην ξενοφοβία, στον ρατσισμό, στις κάθε είδους διακρίσεις. Το γαλάζιο και το λευκό της πατρίδας μας τους χωρά όλους.
Αγαπητά μας παιδιά, είστε οι μελλοντικοί πολίτες. Χορτάστε τη δίψα σας για ειρήνη. Ονειρευτείτε. Διεκδικήστε το δίκιο σας και το δίκιο του διπλανού σας, γιατί μόνο έτσι θα είστε ελεύθεροι.
Αγαπητές και αγαπητοί εκπαιδευτικοί, εσείς έχετε την ευκαιρία και την ευθύνη να εμφυσήσετε στα παιδιά μας την αγάπη στην ελευθερία και στην ισότητα, τον σεβασμό στα δικαιώματα όλων των συνανθρώπων μας. Και ξέρουμε ότι το κάνετε όχι απλώς με διδαχές αλλά με την καθημερινή πρακτική σας.
Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΑΒΡΟΓΛΟΥ
