28η Οκτωβρίου 1940: Ένα μικρό χρονικό

1936.

28h1

Στην Ελλάδα επιβάλλεται η δικτατορία της 4ης Αυγούστου του Ιωάννη Μεταξά. Τα κόμματα τίθενται εκτός νόμου, η αστυνομία και οι υπηρεσίας της ασφάλειας οργανώνονται κατά τα φασιστικά πρότυπα. Επιβάλλεται αυστηρή λογοκρισία και η χώρα βυθίζεται σε πρωτοφανή σκοταδισμό. Στρατόπεδα συγκέντρωσης, κατάργηση πολιτικών ελευθεριών, συστηματική καταδίωξη όλων των διαφωνούντων, εξορίες. Αλλά και οργανώσεις νεολαίας, τύπος και δημόσιοι εορτασμοί που υμνούν το καθεστώς και τον αρχηγό του. Ένα τοπίο που δεν απέχει από αυτό των άλλων φασιστικών καθεστώτων.
Μετά την κατάληψη της Αλβανίας η Ιταλία δείχνει τα δόντια της στην Ελλάδα. Η πρώτη πρόκληση έρχεται τον Δεκαπενταύγουστο του 1940, στην Τήνο: τορπιλίζεται απροειδοποίητα, την ώρα της μεγάλης γιορτής, η φρεγάτα «Έλλη».

 

28h2 

Όσο κι αν το Μεταξικό καθεστώς προσπαθεί να κρύψει τους πραγματικούς ενόχους, όλοι γνωρίζουν πως πίσω από αυτή την άνανδρη πράξη κρύβεται ο Μουσολίνι. Στις 28 Οκτωβρίου του 1940 η Ιταλία στέλνει τελεσίγραφο με το οποίο ζητά να περάσουν ελεύθερα τα Ιταλικά στρατεύματα από το Ελληνικό έδαφος. H Ελληνική ουδετερότητα, την οποία επιθυμούσε και ο Μεταξάς και οι Άγγλοι και οι Γερμανοί, γίνεται αδύνατη ποια. Ο Ελληνικός λαός παίρνει θέση: ΟΧΙ ΣΤΟ ΦΑΣΙΣΜΟ, ΟΧΙ ΣΤΟ ΝΑΖΙΣΜΟ. Ο Ιωάννης Μεταξάς, παρά τη βαθύτερη θέλησή του, υποκύπτει στο μεγαλείο του Ελληνικού λαού και απορρίπτει το τελεσίγραφο.
Το πρωί της 28ης Οκτωβρίου 1940 ο λαός είναι στο πόδι, το ξεκίνημα για τον πόλεμο μοιάζει με πανηγύρι: Οι γυναίκες και οι μανάδες αποχαιρετάν τους φαντάρους που φεύγουν για το μέτωπο με χαμόγελα και αυτοί ανταποδίδουν το ίδιο. Είναι χαρούμενοι γιατί θα υπερασπιστούν την ελευθερία της πατρίδα τους, αλλά και την ελευθερία όλου του κόσμου από το καρκίνωμα του φασισμού.

28h3 

Ο Άγγελος Τερζάκης γράφει:

«Ήταν η ώρα έξι όταν οι σειρήνες της αντιαεροπορικής άμυνας ξύπνησαν την πολιτεία?. Οι άνθρωποι ξυπνούσαν ξαφνιασμένοι, ρωτούσαν τους πρώτους διαβάτες. Ένα βουητό ανέβαινε λίγο-λίγο από γύρω. Από μακριά τα πρώτα ομαδικά βήματα πάφλασαν στην άσφαλτο. Μάτια υψώνονταν στον ουρανό, έψαχναν.

Δεν είναι όμως ένας εύκολος πόλεμος. Ο πιο δύσκολος εχθρός είναι η πείνα και το κρύο. Τα πόδια των πολεμιστών γεμίζουν χιονίστρες, πολλοί ακρωτηριάζονται.
Ο ποιητής μας Οδυσσέας Ελύτης, και φαντάρος στο Αλβανικό μέτωπο, περιγράφει στο Άξιον Εστί την πορεία προς το μέτωπο:

«Νύχτα πάνω στη νύχτα βαδίζαμε ασταμάτητα, ένας πίσω από τον άλλο, ίδια τυφλοί. Με κόπο ξεκολλώντας το ποδάρι από τη λάσπη, όπου φορές εκαταβούλιαζε ίσαμε το γόνατο. Επειδή το πιο συχνά ψιχάλιζε στους δρόμους έξω, καθώς μες στην ψυχή μας. Και τις λίγες φορές όπου κάναμε στάση να ξεκουραστούμε, μήτε που αλλάζαμε κουβέντα, μονάχα σοβαροί και αμίλητοι. Φέγγοντας μ΄ ένα μικρό δαδί, μία-μία εμοιραζόμασταν τη σταφίδα. Ή φορές πάλι ααν ήταν βολετό, λύναμε βιαστικά τα ρούχα μας και ξυνόμασταν με λύσσα ώρες πολλές, όσο να τρέξουν αίματα. Τι μας είχε ανέβει η ψείρα ως το λαιμό, κι ήταν αυτό πιο κι απ? την κούραση ανυπόφερτο. Τέλος κάποτε ακουγότανε στα σκοτεινά η σφυρίχτρα, σημάδι ότι κινούσαμε, και πάλι σαν τα ζα τραβούσαμε μπροστά να κερδίσουμε δρόμο, πριχού ξημερώσει και μας βάλουνε στόχο τ? αεροπλάνα. Επειδή ο Θεός δεν κάτεχε από στόχους ή τέτοια, κι όπως το ?χει συνήθειό του στην ίδια πάντοτε ώρα ξημέρωνε το φως.
Τότες, χωμένοι μες στις ρεματιές, γέρναμε το κεφάλι από το μέρος το βαρύ, όπου δε βγαίνουνε όνειρα. Και τα πουλιά μας θύμωναν, που δε δίναμε τάχα σημασία στα λόγια τους ? ίσως και που ασκημίζαμε χωρίς αιτία την πλάση.
(Οδυσσέα Ελύτη, Άξιο Εστί)

O ελληνικός στρατός όχι μόνο διώχνει τους Ιταλούς από το ελληνικό έδαφος αλλά και προελαύνει μέσα στο Αλβανικό έδαφος απωθώντας τους περισσότερο από 60 χιλιόμετρα από τα ελληνικά σύνορα. Ταυτόχρονα, η ελληνική αεροπορία με μονάχα 115 αεροπλάνα και το ναυτικό, άξιο της παράδοσης, εκτελούν απαράμιλλα το καθήκον τους.

6 Απριλίου 1941.

 Η Γερμανία χτυπά την Ελλάδα. Ο ελληνικός στρατός, μετά από ηρωική αντίσταση αναγκάζεται να υποκύψει στην συντριπτική υπεροπλία των Γερμανών. Η στρατιωτική ηγεσία συνθηκολογεί μετά από 18 ημέρες. Η αντίσταση όμως στην Κρήτη κρατά ακόμα ως το Μάιο του 1941 και προκαλεί την καταστροφή εκλεκτών γερμανικών δυνάμεων. Καθυστερεί έτσι η επίθεση του Χίτλερ κατά της Σοβιετικής Ένωσης, πράγμα που συνέβαλε κατά πολύ στην νίκη των Σοβιετικών.

27 Απριλίου 1941.

katoxh 

Οι Γερμανοί εισέρχονται στην πρωτεύουσα. Παρελαύνουν στους έρημους δρόμους κάτω από τα αδιάφορα βλέμματα ελάχιστων διαβατών. Η κατοχή έχει αρχίσει.
Μετά την κατάληψη και της Κρήτης, η Ελλάδα διαμελίζεται ανάμεσα στους Γερμανούς, τους Ιταλούς και τους Βουλγάρους.

Κατοχή.

Στις γωνιές των δρόμων οι ντενεκέδες με τα σκουπίδια περιμένουν όχι το αυτοκίνητο ή μάλλον το κάρο να τους αδειάσει. Περιμένουν τους πεινασμένους ανθρώπους να ψάξουν μέσα να βρουν κάτι φαγώσιμο: λεμονόκουπα, φύλλα κρεμμυδιού...

peina

[...] Τα μπακάλικα άδεια. Το μόνο που βρίσκαμε ήταν μουστάρδα. Ο κυρ Βαγγέλης -ο παντοπώλης μας- διερωτάται πώς αγοράζουμε όλο μουστάρδα... Μια μέρα του έλυσα την απορία αυτή: "Σπουδαίο φαγητό" του λέω...

Η λέξη "πεινώ" αντηχούσε συνεχώς στ' αυτιά μας. Παιδιά γύριζαν σκελετωμένα, ωχρά, σύρριζα στο πεζοδρόμιο και φώναζαν "πεινώ" για να τ' ακούσουν οι ένοικοι των ισογείων σπιτιών να συγκινηθούν και να τους δώσουν κάτι, αν είχαν.[...]

Κάποτε μας έδιναν με δελτίο λίγο ψωμί οι φούρνοι. Ήταν από σκουπόσπορο. Αν το κρατούσες στα χέρια να πας στο σπίτι, κάποιος σου τ' αρπούσε χωρίς ντροπή...

(Έφη Mελέκου, στο: Χατζηπατέρα-Φαφαλιού, Μαρτυρίες 40-44, β' έκδοση, Αθήνα, Κέδρος, 1993, σ. 305)

antistash  

Μπροστά σ? αυτό το άγριο τοπίο της καταστροφής της κοινωνίας ο ελληνικός λαός οργανώνει την αντίστασή του. Πρωτόφαντες μορφές αυτοβοήθειας εμφανίζονται και σε πολλά μέρη τα τοπικά εργατικά κέντρα, οι σύλλογοι των υπαλλήλων και οι επαγγελματίες ενώνουν τις δυνάμεις τους και σχηματίζουν ανεπίσημες «Λαϊκές επιτροπές» με πρωταρχικό στόχο να αποσπάσουν τρόφιμα από τις κατοχικές δυνάμεις και από τις αποστολές του Ερυθρού Σταυρού για να τραφεί ο πληθυσμός. Τα λαϊκά συσσίτια είναι η πρώτη αυθόρμητη αντιστασιακή πράξη.
Τα ολοκαυτώματα στα Καλάβρυτα στην Κάνδανο και στο Δίστομο εξαφανίζουν τις περιοχές αυτές από το χάρτη. Στη Δράμα μια εξέγερση πνίγεται στο αίμα από τους Βουλγάρους.
Η αντίσταση όμως του Ελληνικού λαού αντί να κάμπτεται, γιγαντώνεται.
Η Γερμανία και οι σύμμαχοί της νικήθηκαν.

nazi  

Η ανθρωπότητα γλίτωσε τότε από το τρομακτικό όραμα της «Νέας Τάξης Πραγμάτων». Ο πόλεμος και η κατοχή άφησαν πίσω τους χιλιάδες νεκρών και μια χώρα κατεστραμμένη και διαιρεμένη. Σε άλλες χώρες, της απέναντι όχθης άφησε ακόμα πιο ανεξίτηλα σημάδια, εκείνα του πυρηνικού ολέθρου.
Τα παιδιά είναι πάντα οι τραγικές φιγούρες. Γι΄ αυτά, δεν υπάρχουν νικητές και ηττημένοι. Παιδιά της κατοχής, παιδιά του Άουσβιτς, παιδιά της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι, παιδιά ορφανά, παιδιά τρομοκρατημένα.
Υπάρχουν όμως και σήμερα παιδιά του πολέμου. Είναι χρέος όλων μας να λέμε καθημερινά ένα μεγάλο ΟΧΙ στο ρατσισμό και το φασισμό, και ένα μεγάλο ΟΧΙ στον ΠΑΡΑΛΟΓΙΣΜΟ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ και στην καταστροφή της κοινωνίας και της ανθρωπότητας. Για να βρουν κάποτε όλα τα παιδιά της γης ΕΝΑ ΤΟΠΟ ΧΩΡΙΣ ΠΟΛΕΜΟ.

Τελευταία Νέα

Που θα μας βρείτε


Προβολή 43o ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ σε χάρτη μεγαλύτερου μεγέθους

Free Joomla! template by Age Themes